در سال‌های اخیر تولید برنامه‌های جذاب که در ژانر مستند مسابقه و رئالیتی‌شو هستند زیادتر شده و با اقبال مخاطب نیز همراه بوده است؛ برنامه‌هایی مثل «فرمانده»، «ضدگلوله» و «خانه ما» که با استقبال مخاطبان هم مواجه شده‌اند. برنامه «بریم بسازیم» به کارگردانی مهدی ماهان و مجید عزیزی یکی‌دیگر از این نوع برنامه‌هاست که در حوزه اقتصاد ساخته شده و نگاهش به مخاطب جوان است.
این برنامه که در ایام عید از شبکه سه سیما پخش شد روایتگر تلاش چهار جوان است که با حضور در یک روستا با همدیگر به رقابت می‌پردازند و باید با ایده‌ها، سرعت و پشتکارشان به یاری اهالی روستا بیایند و رقابتی داوطلبانه را در کمک به روستاییان به نمایش بگذارند. با مجید عزیزی، یکی از دو کارگردان این برنامه درباره تجربه ساخت «بریم بسازیم»، هدف از تولید این برنامه، چند و چون تولید بریم بسازیم به صحبت نشستیم که می‌خوانید.
چرا «بریم بسازیم» و آن هم در یک روستا و با زمینه‌های مربوط به کار و تولید؟
البته برنامه مربوط به کارآفرینی نیست و بیشتر یک مجموعه مبتنی بر کار داوطلبانه است. اگر این‌گونه تعریف کنیم بهتر است. ایده اولیه هم به سال‌هایی برمی‌گردد که در بشاگرد و خراسان‌جنوبی کار جهادی می‌کردم. یعنی این پیش‌زمینه در من بود. بعدتر که سفرهای خارجی هم رفتم و مدل کارهای جهادی را در کشورهای دیگر هم دیدم، کارهایی که به صورت شخصی و سازمانی انجام می‌شدند، دیدم آن‌ها برنامه‌هایی با این موضوع دارند و تجربه ساخت چنین برنامه‌هایی را دارند. این شد که این پیشنهاد توسط جمع مطرح و مورد حمایت واقع شد. به خصوص اینکه آقای ماهان هم تجربه کار جهادی داشتند و درک خوبی از موضوع داشتیم.
در سال‌های اخیر برنامه‌های خوبی در ژانر مستند مسابقه ساخته شدند که مورد توجه هم قرار گرفتند. به نظر شما تجربه چند سال اخیر به بیشتر دیده‌شدن بریم بسازیم چقدر کمک کرده است؟
ما پیش از این در خانه مستند تجربه ساخت برنامه‌هایی در ژانر مستند مسابقه را با «فرمانده»، «ضد گلوله» و «خانه ما» داشتیم، ولی «بریم بسازیم» اولین برنامه‌ای است که در سبک رئالیتی‌شو محض که حالت مسابقه‌ای نداشته است، می‌سازیم. این برنامه در واقع یک مستند واقع‌نماست، نه مستندمسابقه. سناریو و پیشنهاد اصلی ساخت برنامه در اتاق فکر خانه مستند توسط آقای علی رمضان ارائه شد که بررسی و تأیید شد. چون من و آقای ماهان هر دو کارگردان «فرمانده» و «ضدگلوله» بودیم، سعی کردیم از تجربیات مشترک قبلی‌مان در این رئالیتی‌شو استفاده کنیم و برنامه خوبی برای مخاطب بسازیم.
«بریم بسازیم» چه تفاوتی با برنامه‌هایی در همین سبک مانند «فرمانده» یا «ضدگلوله» دارد؟
تفاوتش این است که آن‌ها شرکت‌کننده دارند و مسابقه‌ای هستند، اما این برنامه به دلیل ذات امر خیر و داوطلبانه‌ای که دارد، مسابقه‌ای به معنای جایزه‌ای نیست. البته بین داوطلبان رقابت وجود دارد، منتها این رقابت برای جایزه نیست، بلکه رقابت بر سر این است که چه کسی ایده بهتر، تلاش بیشتر و سرعت بالاتری دارد. در واقع تفاوت ماهوی این برنامه‌ها این است که برنامه‌های قبل مسابقه‌ای بودند و «بریم بسازیم» مسابقه‌ای نیست.
ملاکتان برای انتخاب شرکت‌کنندگان چه بود؟ باید ویژگی‌های خاصی می‌داشتند؟
اولین ملاکمان برای انتخاب افراد علاقه‌مندی و تجربه حضور در کارهای داوطلبانه بود. همچنین اینکه تفاوت‌های متنوعی داشته باشند تا بتوانند با حضور در کنار هم یک گروه را تشکیل بدهند و مکمل هم باشند، یعنی هم شخصیت و هم توانایی‌هایشان تکراری نباشد. نکته بعدی اینکه می‌خواستیم به لحاظ سنی هم با هم تفاوت‌هایی داشته باشند تا تنوع افراد به طرق مختلف حفظ شود. ما در فصل اول هم دهه‌هفتادی، هم دهه شصتی و هم دهه پنجاهی داریم. این‌ها ویژگی‌هایی بود که ما را به انتخاب شرکت‌کنندگان فصل اول رساند.
چرا از شرکت‌کنندگان خانم بهره‌ای نبردید؟
در فصل یک به خاطر اینکه اولین فصل «بریم‌بسازیم» بود، تصمیم گرفتیم فصل یک را با آقایان بسازیم تا ببینیم چگونه می‌شود. اکنون هم پرونده استفاده از شرکت‌کنندگان خانم باز است، اما به این بستگی دارد که ببینیم استقبال بینندگان خانم چقدر است و در فرم‌های ثبت‌نام چه تعداد خانم و با چه توانایی‌هایی برای فصل بعد ثبت‌نام می‌کنند. اگر استقبال خوب باشد حتماً یک فصل را هم با شرکت‌کننده‌های خانم خواهیم ساخت.
در فصل اول روستا و زندگی روستایی در مرکزیت برنامه قرار داشت و اتفاقاً یکی از محاسن «بریم بسازیم» است. آیا فصل بعدی هم در روستا می‌گذرد؟
ممکن است روستا باشد، اما این احتمال هم وجود دارد که به مناطق محروم یا حتی منطقه‌ای از یک شهر برویم. هنوز هیچ چیز مشخص نیست و باید ببینیم چه پیش می‌آید. ما تعیین تکلیف برای فصل بعد را به انتخاب مردم گذاشته‌ایم تا پیشنهاد دهند. یعنی مردم می‌توانند با توجه به فصل اول و ویژگی‌های شهر یا روستای مدنظرشان از طریق سایت به ما پیشنهاد بدهند که فصل بعد را کجا بسازیم.
اگر کسی پیشنهاد بدهد این رقابت بین یک قشر از نخبگان باشد، می‌پذیرید؟ مثلاً جمعی از نخبگان علمی که رقابتشان بر سر ساخت چیزی در راسته رشته خودشان است. این را از این جهت می‌پرسم که احساس می‌کنم «بریم بسازیم» ظرفیت زیادی برای تنوع و رقابت دارد.
قطعاً همین‌طور است و امیدوارم در فصل‌های بعد بتوانیم تنوع را حفظ کنیم. در همین فصل هم برای هرکدام از قسمت‌ها کار پژوهشی انجام شده و سوژه‌ها با دقت انتخاب شده‌اند، چه سوژه‌های انسانی و چه سوژه‌های کار. ما سعی می‌کنیم سری جدید را هم کاملاً متفاوت انجام بدهیم. ما در فصل اول به خاطر بعضی معذوریت‌ها روستایی را انتخاب کردیم که هم روستای برخورداری باشد و هم ترجیحاً نزدیک تهران باشد. با در نظر گرفتن این ویژگی‌ها روستای خاوه را انتخاب کردیم که روستای خیلی برخورداری است، ولی مثل هرجای دیگر امکاناتشان 100درصد نیست و می‌شد کارهایی در آن انجام داد. یعنی حتی در این روستا هم آدم‌هایی بودند که می‌شد به آن‌ها کمک کرد و برای کل روستا هم می‌شد برنامه‌هایی چید. اما برای فصل‌های آینده هیچ محدودیتی مثل فاصله از مرکز و محروم بودن یا نبودن نداریم. تنها چیزی که برای ما اکنون مهم است این است که خود مردم روستا پایه باشند و با ما همراهی کنند. چون اصل ایده ما این است که با کمک خود اهالی روستا اتفاقات رقم بخورد. در قسمت‌های پخش شده هم دیدیم که بچه‌ها هیچ کاری را خودشان به تنهایی انجام نمی‌دادند و روستایی‌ها مشارکت فعال داشتند.
بازخوردها تا به حال چگونه بوده است؟
به نظرم خوب بوده است. البته ما در شبکه سه پخش مناسبی نداشتیم. شبکه سه قسمت اول را در روز اول عید نشان داد و دو روز پخش نکرد. روز سوم قسمت بعدی را پخش کرد و همین‌طور قسمت‌های بعدی را هم بدون نظم خاصی پخش کردند. برای همین پخش برنامه تا همین یکی دو روز پیش ادامه داشت و همین نکته خیلی مخاطب را از پخش ناراضی کرد، ولی بازخوردهایی که در سایت و اینستاگرام و توسط بچه‌های پژوهش گرفتیم، خیلی خوب بوده است. البته مردم نظرات، نقدها و پیشنهاداتی هم داشتند که به ما منتقل می‌شوند و سعی می‌کنیم در فصل‌های بعد در نظر بگیریم.
نظر شما